In mijn afscheidsrede van Nyenrode ga ik in op een van de grote vraagstukken van deze tijd, hoe vreedzaam samen te leven en samen te werken? Vreedzaam samenleven wordt bedreigd omdat we voorlopig nog geen duurzame oplossingen hebben om de leefbaarheid van de aarde te continueren. We bedenken allerlei oplossingen, maar zijn deze innovaties wel duurzaam? Hoe schoon is schone energie op dit moment als we kijken naar de industriële processen die daarbij betrokken zijn. De beelden van kobalt delvende Afrikaanse kinderen? En hoe schoon is die groene energie als we kijken naar de kerkhoven van windturbines en zonnepanelen?
Maar los van al die technologie. Vreedzaam samenleven vraagt op z’n minst om goed in contact te zijn met elkaar, waardoor empathie zich kan ontwikkelen.
We moeten naar mijn idee een volgende stap nemen door Zelf Bewust Zijn verder te stimuleren, vooral bij onszelf. Daarmee vergroten we de kans op een wereld waarin de grote vraagstukken worden geadresseerd en vergroten we de kans op een vreedzame samenleving. Waar moet je dan zelfbewust van zijn? Naar mijn idee van je ik-grens, je Zelf, maar vooral van je liefdesenergie waarvoor gezonde zelfliefde het fundament is.
In mijn rede vat ik dat als volgt samen in een systeemmodel:
We zitten in een negatieve spiraal. En tegelijkertijd heb ik diep vertrouwen dat ieder van ons in staat is om een positieve, versterkende loop te creëren voor zijn of haar zelf en omgeving. De programma’s die ik mocht en mag begeleiden laten namelijk zien wat mensen kunnen en welke stappen mensen durven te nemen. Het maakt niet uit waar je begint in de loop. Meer gezonde zelfliefde leidt tot meer liefdesenergie, leidt tot meer vreedzaam samenleven, leidt tot een veiligere omgeving, leidt tot meer zelfbewustzijn, leidt weer tot meer gezonde zelfliefde, leidt weer tot meer ….
Het triple loop learning model van systeemdenken heeft mij geholpen om tot dit model en thema te komen. Ik denk dat deze tijd niet alleen vraagt om single loop en double loop learning, maar vooral om triple loop learning. De grote vraagstukken van deze tijd vragen niet zozeer een houding van ‘probleem oplossen’ of je afvragen ‘doe ik de goede dingen?’. Veel meer moeten we ons afvragen of onze manier van denken, onze houding, onze waarden wel passend zijn voor deze tijd met haar grote vraagstukken. Mijn conclusie is steeds meer dat persoonlijk meesterschap een zeer belangrijke voorwaarde is voor een van de grote vraagstukken namelijk vreedzaam samenleven. Persoonlijk meesterschap is met systeemdenken een van de belangrijkste peilers van een lerende organisatie, wat mij betreft ook van een vreedzame samenleving. Persoonlijk meesterschap heeft als fundament gezonde zelfliefde.
“The major problems in the world are the result of the difference between how nature works and the way people think” (Gregory Bateson)
